Tarim Urunleri
TARIMIN TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ ÖNEMİ
Türkiye nüfusunun yaklaşık yarısı geçimini tarımdan sağlar.Fabrikaların çoğunluğunun ham maddesi tarımdan sağlanır.En önemli iç ticaret kaynağımız tarımdır.Ülkemizin ihracatında önemli rol oynar.Milli gelirin yaklaşık %27si tarımdan sağlanır.
TARIMDA VERİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
SulamaGübrelemeTohum ıslağıMakineleşmeToprak bakımıİlaçlama ve zirai mücadelePazarlamaTarımı destekleyen kuruluşlar
TARIM METODLARI
Nadas(kuru) tarım
Ekstansif(yaygın) tarım
İntansif(yoğun-ince) tarım
TARIM ÜRÜNLERİ
BUĞDAY
İlk yetişme döneminde (ilkbaharda) yağış ister. Olgunlaşma vehasat döneminde kuraklık gerekir.Bu özelliğinden dolayı Karadenizkıyılarında tarımıyapılamaz. Ayrıca düşük sıcaklılardandolayı Doğu Anadolu Bölgesinin yüksek yerlerinde tarımı yapılamaz. Bunların dışında bütün bölgelerimizde tarımıyapılabilir.Buğday üretimi iklimdeki karasızlıktan dolayı bazı yıllar artarken, bazı yıllar düşer. Üretimin en fazla olduğu bölgemizİç Anadolu Bölgesidir. İl olarak en fazla Konya,Ankara ve Adana'dır.
ARPA
Soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır. Bundan dolayı buğdayınyetişebildiği her yerde yetişir. Ayrıca düşük sıcaklıktandolayı buğdayın yetişemediği DoğuAnadolu'nun yüksek yerlerinde de tarımı yapılabilir. Üretim en fazla İç AnadoluBölgesinde gerçekleşir.
MISIR
Yetişme döneminde bol su ister. Bundan dolayı yurdumuzda sulamaimkanı olan bütün her yerde tarımı yapılabilir. Yağ elde edilmeye başlandıktan sonra tarımı Akdeniz Bölgesinde hızlagelişmiştir. Bugün mısır üretimimizin yarısına yakını Akdeniz Bölgesinden elde edilir (Adana çevresi başta gelir). Üretimde 2.bölge Karadeniz Bölgesidir (Buğdayın yerine tarımı yapılmaktadır.) Bölge halkının temel besin maddesi olduğundanticarette değeri yoktur.
ÇELTİK (PİRİNÇ)
Çeltik ilk çimlenme döneminde bol su ister. Hasat dönemindekuraklık gerekir. Yurdumuzun sıcaklık şartları çeltik tarımına elverişlidir. Fakat su sorunu vardır. Bu sebeple tarımı akarsukenarlarında gelişmiştir. Çeltik tarım alanlarında sivrisinek çok geliştiğinden ekim alanları devletin kontrolündedir (yerleşimbirimleri çevresinde tarımına müsaade edilmemektedir. Üretimde en büyük paya sahip bölgemiz Marmara Bölgesidir. BaştaEdirne ilimiz gelmektedir. Ayrıca Balıkesir , Çanakkale ve Bursa çevrelerinde de tarımı yapılır.Üretimde ikinci bölge Karadeniz Bölgesidir. Başta Samsun olmak
üzere, Çorum, Sinop, Kastamonu çevresinde tarımı gelişmiştir.Akdeniz bölgesinde Silifke ve Amik ovaları önemli çeltik ekim alanıdır.Üretimimiz yeterli olmadığından ithal etmekteyiz.
ÇAVDAR
Serin yayla iklimi ister. Yem sanayisinde kullanılır. En fazlatarımı İç Anadolu Bölgesinde gelişmiştir.
BAKLAGİLLER
NOHUT
İlk yetişme döneminde yağış ister. Hasat döneminde kuraklıkgerekir. Yurdumuz iklim şartları genelde nohut tarımına elverişlidir. En fazla tarımı İç Anadolu Bölgesindeyapılmaktadır. Bu bölgemizi Akdeniz ve Ege Bölgeleri takip
etmektedir.
MERCİMEK
Kuraklığa dayanıklı olduğu için en fazla tarımı G. DoğuAnadolu Bölgesinde gelişmiştir. Mercimek üretimimizin yarıdan fazlası bu bölgeden karşılanır (kırmızı mercimek). Üretimdeikinci bölgemiz İç Anadolu Bölgesidir(yeşil mercimek).
FASULYE
Yurdumuzda sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir.Üretimde en büyük paya sahip bölgemiz İç Anadoludur.
SANAYİ BİTKİLERİ
TÜTÜN
Kıraç arazilerde yetişebilir. İlk yetişme döneminde su ister.Daha sonra mutlaka kuraklık olmalı. Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir. Ancak kaliteli tütün yetiştirilmesi amacıyla ekimalanları devlet tarafından sınırlandırılmıştır. Üretimde 1. Ege Bölgesidir ( Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizlive Uşak çevresi).2. G.Doğu Anadolu Bölgesi 3.Karadeniz Bölgesidir.
ŞEKER PANCARI
Yurdumuzda tarımı 1925 yılında Uşak'ta başlamıştır (ilkfabrika Uşak'ta 1926 yılında kuruldu). Bugün fabrikaların kurulduğu her yerde tarımı yapılmaktadır. Belirli iklim ve toprakisteği yoktur. Sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir. Üretimde 1. İç Anadolu Bölgesidir.** Şeker pancarı tarladan söküldükten sonra kısa bir süre sonra işlenmesi gerektiğinden tarımı fabrikalar çevresinde yapılır.Ayrıca pancar küspesi hayvan yemi olarak kullanıldığı için buralarda besi hayvancılığı da gelişmiştir.*** Kıyı bölgelerimizde tarımı yapılmaz. Sebebi buralarda dahafazla gelir getiren ürünlere öncelik verilmesidir.
PAMUK
Alüvyal toprakları sever. Ayrıca yüksek sıcaklığa ihtiyaçduyar. Yetişme döneminde bol su, hasat döneminde kuraklık gerekir. Üretimde 1. Güneydoğu Anadolu Bölgesir (En fazla Ş.Urfa Çevresi).Gap ile birlikte tarımı hızla gelişmektedir. 2. Ege Bölgesi (kıyıdaki bütün çöküntü ovalarında), 3. Akdeniz Bölgesi(başta Adana olmak üzere Hatay, İçel, Antalya Çevresi), Ayrıca Marmara Bölgesinde Balıkesir, Bursa ve Çanakkale çevresi ileDoğu Anadolu Bölgesinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlardatarımı yapılır(Elazığ ve Iğdır çevresi).
ÇAY
Tropikal iklim bitkisidir. Bol ve düzenli yağış ister. Bulutlu günsayısı fazla olmalıdır. Kışlar ılık geçmelidir. Yurdumuzda en iyi yetişme şartlarını Doğu Karadeniz Bölümünde bulmuştur.Bugün Rize başta olmak üzere Ordu'dan Gürcistan sınırına kadar olan kıyı kesimde tarımı yapılmaktadır. Yurdumuzda çay tarımıCumhuriyetin ilanından sonra başlamıştır (1924). Çay tarımının tamamı Karadeniz bölgesindedir.
HAŞHAŞ
Doğu Karadeniz kıyıları hariç bütün bölgelerimizde tarımıyapılabilir. Ancak uyuşturucu elde edildiği için üretimi devlet kontrolündedir. Bugün başta Afyon olmak üzere Kütahya, Uşak,Denizli, Burdur, Isparta, Konya çevresinde tarımı yapılır. Gıda sanayisinde ve tıpta narkoz yapımında kullanılır. Son yıllarda tütün bitkisine altarnatif bitki olsun diye Manisa'nın kırsal kesimlerinde (Gördes, Demirci, Kula ,Selendi gibi) haşhaş tarımına müsade edilimiştir.
KETEN KENEVİR
Lifleri dokuma sanayisinde,ip ve halat yapımında kullanılır.Yurdumuz üretiminin tamamına yakını Karadeniz Bölgesindenkarşılanır. Başta Kastamonu olmak üzere Samsun ,Amasya ve Çorumçevresinde tarımı yapılır.Ege Bölgesinde ise kütahyaçevresinde tarımı yapılmaktadır.Kenevirden uyuşturucu elde edildiğinden üretimi devlet kontrolündedir.
YAĞ BİTKİLERİ
AYÇİÇEĞİ
İlk yetişme döneminde su , hasat döneminde kuraklık ister. Bundan dolayı Doğu Karadeniz kıyıları hariç bütün bölgelerimizde sulama ile tarımı yapılır. Üretimde 1. Marmara Bölgesi (Ergene Bölümü). 2. Karadeniz Bölgesi (Orta Karadeniz) 3. İç Anadolu Bölgesi'dir. *** Son yıllarda Akdeniz ve Ege Bölgelerinde tarımı hızla gelişme göstermektedir. Sebebi pamuk bitkisine göre daha az masraflı olmasıdır.
ZEYTİN
Akdeniz iklim bitkisidir. Ancak Akdeniz Bölgesinde tarımı fazla gelişmemiştir. Daha fazla gelir getiren ürünlere öncelik tanınmasından dolayı. Bugün üretimde 1. Ege Bölgesi (Kıyı Ege Bölümündeki ova ve kenarlarında- Manisa, Aydın, İzmir, Muğla , Denizli çevresi). 2. Marmara Bölgesi-Güney Marmara kıyıları (en kaliteli sofralık zeytin bu bölgeden Gemlik çevresinden elde edilir). 3. Akdeniz Bölgesi (Antalya çevresi en fazla). Ayrıca Doğu Karadeniz'de Çoruh vadi oluğunda (Artvin) ve G:Doğu Anadolu Bölgesi'nde G.Antep çevresinde tarımı yapılır. Zeytinin devirli üretim özelliğinden dolayı; üretim bir yıl fazla, bir yıl azdır. Dünya zeytin üretiminde İtalya , İspanya ve Yunanistan'dan sonra 4. sıradayız.
SOYA FASULYESİ
Önceleri daha çok Doğu Karadeniz'de Ordu-Giresun çevresinde tarımı yapılırdı. 1982 yılından sonra yağ sanayisinde kullanılmaya başlanılınca tarımı Akdeniz Bölgesinde hızla gelişmiştir. Kısa sürede geliştiği için bölgede ikinci ürün olarak yetiştirilir. Adana başta olmak üzere İçel, Hatay çevresinde tarımı gelişmiştir. Türkiye üretiminin % 92 'sini Akdeniz Bölgesi karşılar.
YER FISTIĞI
Akdeniz iklim şartlarında iyi yetişmektedir. En fazla tarımı bu bölgede Adana çevresinde gelişmiştir(%91). Ayrıca G.Doğu Anadolu Bölgesinin batısında, Ege Bölgesi'nde Muğla Manisa ve Aydın çevresi, G. Marmara Bölümü'nde Balıkesir, Çanakkale çevresinde tarımı yapılır. Çerez olarak tüketildiği gibi yağ da elde edilir.
SUSAM
Sıcak iklim bitkisidir. Yurdumuzda başta G.Doğu Anadolu Bölgesi olmak üzere Akdeniz ve Ege Bölgelerinde tarımı yapılır. Yağ elde edilir. Ayrıca helva yapımında kullanılır.
